Kinderarbeid is een problematiek die verder gaat dan enkel kinderen uit hun arbeidsplaats halen. Vaak zijn er achterliggende problemen, zoals armoede bij het gezin, ofwel een of beide ouders die ziek zijn of zijn overleden, waardoor het inkomen van het gezin aanzienlijk is gedaald. Hierdoor moeten de kinderen vaak bijdragen aan het inkomen, zodat het gezin eten kan kopen.
Statistieken over kinderarbeid en onderwijs
- Wereldwijd gaat 90% van de kinderen in basisschoolleeftijd naar school. Een enorme vooruitgang in het bereiken van de Sustainable Development Goal, maar in sommige regio’s is er nog een lange weg te gaan: de uitdaging is het grootst in sub-Sahara Afrika, waar in 2019 79% van de kinderen in schoolgaande leeftijd daadwerkelijk naar school ging (bron: UNICEF 2019).
- 263 miljoen kinderen wereldwijd in de leeftijd 5-17 jaar gaan niet naar school, van wie:
- 63 miljoen kinderen in basisschoolleeftijd (5-11 jaar),
- 61 miljoen tussen de 12-14 jaar en
- 139 miljoen jongeren in de leeftijd van 15-17 jaar. (Bron: UNESCO 2018)
- Kinderarbeid is één van de belangrijkste redenen dat kinderen geen onderwijs volgen: 152 miljoen kinderen tussen de 5 en 17 jaar moeten werken.
- Onderwijs kan de vicieuze cirkel van kinderarbeid en armoede doorbreken.
- Onderwijs leidt tot een verbeterde gezondheid van kinderen, minder tienerzwangerschappen en daarmee een verbeterd welzijn van de hele familie.
- De problematiek is bijvoorbeeld in Guinee-Bissau ernstig duidelijk. De bevolking groeit snel en is jong; 48% van de inwoners is tussen de 0 en 18 jaar. Bijna de helft van alle kinderen in de leeftijd van 5-14 jaar moet werken om bij te dragen aan het familie inkomen en kunnen daardoor niet naar school. Het gevolg: veel jongeren zijn niet opgeleid of hebben kwalitatief ondermaats (basis) onderwijs genoten. Hierdoor zijn hun kansen om een fatsoenlijke baan te vinden aanzienlijk lager. Zo hebben zij ook moeite om in de toekomst in hun onderhoud te voorzien wat deze problematiek in stand houdt.
Wat is kinderarbeid?
Kinderarbeid kun je definiëren als economische exploitatie van kinderen of het verrichten van gevaarlijk of schadelijk werk door kinderen. Ook is er werk dat door kinderen wordt gedaan, wat geen economische exploitatie is maar wel een vorm van kinderarbeid. Denk aan werk in het huishouden. Zo verrichten meer dan 15,5 miljoen kinderen, vooral meisjes, onbetaald huishoudelijk werk.
SOS Kinderdorpen is van mening dat een werkend kind als kinderarbeid moet worden gezien wanneer het werk: gevaarlijk is, onderwijs erdoor belemmerd wordt, schadelijk is voor de gezondheid en/of schadelijk is voor de lichamelijke, geestelijke, intellectuele of maatschappelijke ontwikkeling van het kind. Uiteraard zijn er karweitjes die ouders wel van hun kinderen mogen vragen, zoals hier in Nederland ook gebeurt. Dit hoort ook bij het opgroeien en leren over verantwoordelijkheden.
Wat doet SOS Kinderdorpen tegen kinderarbeid?
Het is niet gemakkelijk om kinderarbeid te bestrijden. Het hangt nauw samen met andere problematiek, zoals armoede en gebrek aan goed onderwijs. Ook kan ziekte of het overlijden van één of beide ouders kinderen ertoe leiden dat kinderen moeten werken. Daarom bekijkt SOS Kinderdorpen per situatie en regio/land wat de achterliggende factoren zijn van de kinderarbeid. Hier passen wij onze projecten op aan.
SOS Kinderdorpen pakt het probleem bij de bron aan. Binnen onze familieversterkende programma’s, wordt niet alleen het kind, maar ook de ouder(s) geholpen. Zo zorgen we dat kinderen naar school kunnen gaan door het lesgeld te betalen en te voorzien in uniformen en schoolmaterialen. Tegelijkertijd proberen we het gezin financieel sterker te maken, door de ouder(s) te steunen met het verkrijgen van voldoende inkomsten. En we geven voorlichting over het belang van en het recht op onderwijs voor kinderen, omdat dit essentieel is voor de ontwikkeling van kinderen.
Daarnaast werken we actief samen met gemeenschappen en autoriteiten om binnen de bestaande publieke scholen het onderwijs te verbeteren, materialen aan te schaffen en achterstallig onderhoud uit te voeren. In gebieden waar geen onderwijsinfrastructuur was, hebben we eigen opvang, scholen en sociale centra opgezet. Zo kunnen kinderen elke dag veilig naar school en kunnen ouders zich richten op (het vinden van) werk.
Onze programma’s
Onze projecten zijn er bijvoorbeeld op geënt om kinderen te voorzien van kwaliteitsonderwijs of om jongeren een beroepsopleiding te geven, waarmee zij betere kansen krijgen op de arbeidsmarkt. Hierdoor ontwikkelen zij zich tot zelfredzame volwassenen en kunnen zij in de toekomst hun eigen kinderen ook naar school laten gaan.
Kinderen die in één van onze kinderdorpen opgroeien, gaan allemaal naar school. Dit kan een publieke school in de gemeenschap zijn of een SOS school.
